Περί Εμμαν. ΒΙΒΥΛΑΚΗ

         

 

Στο χωριό Βρύσες του Αμαρίου, έγινε κάποια μέρα του περασμένου καλοκαιριού, όπως έμαθα,  εκδήλωση, που είχε σκοπό της ν’ αποδώσει τιμή στον καταγόμενο από αυτό το χωριό Εμμαν. Βιβυλάκη. Αξιέπαινη πράξη. «Η τιμή ανήκει και στους τιμώντας», όπως πολύ σωστά έλεγαν οι παλιοί μας.

Στα τόσα που αναφέρθηκαν σ’ αυτή την τιμητική εκδήλωση κι όσα έχουν κατά καιρούς γραφεί για τον άξιο κάθε τιμής αυτό Ρεθεμνιώτη, πατριώτη, αγωνιστή, άνθρωπο των γραμμάτων, πρωτοπόρο εκδότη και δημοσιογράφο, έρχομαι να προσθέσω κάποια στοιχεία, που πιθανόν είναι να μην έχουν υποπέσει στην προσοχή των όσων έχουν ασχοληθεί με τη ζωή και το έργο του.

Αυτά τα στοιχεία προέρχονται από  το Ιστορικό Αρχείο της Ελληνικής Νεολαίας (ΙΑΕΝ) απανθισμέν’ από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ) κ έπεσαν τυχαία στην προσοχή μου. Θεωρώ, λοιπόν, σωστό, καλό, χρήσιμο κι ωφέλιμο να τα μεταφέρω από τις στήλες αυτής της Εφημερίδας, ώστε να γίνουν γνωστά σ’ ευρύτερο Κοινό.

Όπως θα διαπιστώσετε από την ανάγνωσή τους αφορούν συμμετοχή του Εμ. Βιβυλάκη, κατά τα χρόνια 1830-1832, που ήταν υπότροφος μαθητής στο Κεντρικό Σχολείο της Αίγινας, σε πράξεις επαναστατικές θα έλεγα της  Κοινότητας της Σχολής, που είχε ιδρύσει ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας.

Ο Εμ. Βιβυλάκης στα 1830 ήταν μαθητής της πρώτης τάξης αυτής της Σχολής. Και μη Σας διαφύγει πως ήταν γεννημένος στις Βρύσες Αμαρίου στα 1806. Είχε, δηλαδή, στα 1830 ηλικία 24  χρόνων.

Αυτά τα κείμενα είναι στοιχεία ενδειχτικά και της παρρησίας και της τόλμης και του θάρρους, που χαραχτήριζαν τον Εμ. Βιβυλάκη, και των γνώσεων της ελληνικής γλώσσας, που κατείχαν  τότε αυτός κ οι Συσπουδαστές του.   

Μη Σας διαφύγει ακόμη πως αναφέρονται τα κείμενα στην περίοδο λίγο πριν και λίγο μετά τη δολοφονία του Κυβερνήτη, που συνέβη στο Ναύπλιο στις 27.9/9.10.1831 κ επικρατούσε στην Ελλάδα του τότ’ επικίντυνος πολιτικός αναβρασμός, με τρομερά μεγάλες, εξόφθαλμες, προκλητικές τόσο, όσο κ αισχρές, κ ελεεινές παρεμβάσεις των ξένων συμφερόντων, δυσανάλογα μεγάλες με αυτές που βιώνετε σήμερα. Παράλληλα και στην Κρήτη επικρατούσε αναβρασμός, προερχόμενος όμως, όχι από κομματικές αντιπαλότητες, αλλ’ από την αδικία, που προκάλεσαν στην Κρήτη τα Βρετανικά Εβραιοσιωνιστικά συμφέροντα, κατά κύριο λόγο, χωρίς να υστερούν και πολύ στη διάπραξη του εγκλήματος αυτού σε βάρος του Ελληνοκρητικού στοιχείου τα όμοια συμφέροντα, που υπηρετούσαν μέσω Γαλλίας και Ρωσίας οι εκεί Σιωνιστές.  Κι αυτά να τα έχετε υπόψη Σας κατά την ανάγνωση των κειμένων, γιατί αναδύονται μέσ’ από αυτά.

 Χρειάζεται όμως και καλή γνώση της Ιστορικής αυτής περιόδου, για την ενίσχυση των πνευματικών λειτουργιών, που θα επιτρέψουν την πλήρη αντίληψη της τότε κατάστασης.

Ας δούμε, λοιπόν,  από τα σχετικά έγγραφα, που ακολουθούν αμέσως παρακάτω την παρουσία και παρρησία του Εμμανουήλ Βιβυλάκη στην Αίγινα σε πράξεις στις οποίες ενέχεται, γιατί είχε μέθεξη σ’ αυτές. Ακολουθείται αυστηρά η γλώσσα, η ορθογραφία κ η στίξη του αρχειοθετημένου κειμένου, χωρίς την παραμικρή μου παρέμβαση και χωρίς σχολιασμό.

 Παρακαλώ Φιλόλογους και Παιδαγωγούς να μελετήσουν, να σχολιάσουν τα κείμενα. Να εκφέρουν άποψη φιλολογική και παιδαγωγική. Και, μάλιστα, να κάμουν Συγκριτική Παιδαγωγική αναφερόμενοι και στα «καθ’ ημάς», γιατί θεωρώ επίκαιρα τα κείμενα, οπότε ας γίνει αντιδιαστολή των τότε αιτημάτων και προβλημάτων της Σπουδάζουσας Νεολαίας με αυτά της σημερινής. Η Συγκριτική Παιδαγωγική κ η Συγκριτική Ιστορία, ελπίζω να διδάσκονται ακόμη στις σχετικές με το αντικείμενο Σχολές της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης:

 

                               

«35

Μαθητές Α ' τάξεως Κεντρικού Σχολείου, Αίγινα 24,3.1830

προς διδάσκαλο Ιωάννη Βενθύλο, Αίγινα

Αντίγραφο Σχετ. 51 Αρχείο Μουστοξύδη

Προς τον Σεβαστόν Διδάσκαλον της A' του Κεντρικού Σχολείου τάξεως κύριον Ιωάννην Βενθύλον ταπεινώς οι της Αης τάξ. μαθηταί.

Σεβαστέ Διδάσκαλε !

Το προς την καλήν μας εκπαίδευσιν απαραίτητων χρέος μας, άνελθόντες σήμερον μας παρεκίνησε ν' αυθαδιάσωμεν, τέλος πάντων, αναφερόντες προς την Σοφολογιοτητά σας την εκτέλεσιν των οποίων μέχρι τούδε μετά μεγάλης υπομονής ύποφέραμεν να βλέπωμεν την παράβλεψιν· εϊνκι δε τα ακόλουθα τα όποια και παρ' ημών, και παρ' άλλων λογίων ανδρών ενεκρίθησαν ορθά και προς την καλήν μας εκπαίδευσιν συντείνοντα.

Α΄. να μας παραδίδεται το διπλάσιον τουλάχιστον απ' ο τι τώρα μάθημα.

Β΄. πριν τούτο μας έξηγίσητε άνεγνόντες το κείμενον να μας λέγετε την εννοιαν του όλου μαθήματος και μετά ταύτα να το εξηγήτε κατά λέξιν.

Γ΄. να μας κάμετε επί τούτου του μαθήματος παρατηρήσεις φιλολογικάς.

Δ΄. να μας παραδίδεται την μετρικήν, και ενίοτε θεωρίαν της ποιήσεως.

ε'. να λείψη η γραφή της εξηγήσεως ως πάντη περιττη και ανάρμοστος εις τους ποιητάς και αιτία προς τούτοις αναλώσεως πολυτίμου καιρού.

στ'. Να λείψουν αι πολλαί έκτεταμέναι παρατηρήσεις περί της διάφορου γραφης των διαφόρων χειρογράφων και να γένη τούτο έργον σας ιδιαίτερον και να λέγεται μόνον εις ημάς η παρά της Σοφολογιότητός σας εγκριθείσα γραφή.

ζ'. να λείψη κάθε άλλο τι περιττόν και να εξηγήτε η κυριολεξία εκάστη των δυσκόλων λέξεων κ.λ.

η'. Δίς η τρις της εβδομάδος να κάμωμεν ανάγνωσιν εις τον Πλάτωνα, η θεωρίαν της Μυθολογίας.

Καθώς και τα πολλά εκ τούτων μας ύπεσχέθητε.

Ταύτα σοφέ διδάσκαλε στοχασθέντες συμφόνως ένεκρίναμεν και προβάλλομεν προς σε περικαλωντες σας να πασχισητε την τούτων εκτέλεσιν, δίδοντες προσέτι συγγνώμην εις μαθητάς, οίτινες εστεριθησαν πατρίδας, γονείς, αδελφούς, συγγενείς, φίλους, καταστάσεις, και εύρον μόνην παραμυθία τούτων, το των αντικειμένων των πρώτον, και εσχατον, την των ορθών δηλαδή γνώσεων απόλαυαιν, την οποίαν παρ' υμών ελπίζομεν των εις το Κεντρικόν της Ελλάδος Σχολείον διδασκάλων έλλογίμων.

 

 

Παρακαλούμεν λοιπόν αν τα εγκρίνετε να έκτεληται εις το εξής ει δε μη, να μας δώσετε εγγράφως την τούτων αθέτησιν διά να λάβωμεν έκαστος μέτρα, και άλλοι μεν ν' αναχωρησωμεν, όθεν ήλθομεν, άλλοι δε, καθώς πας τις γνωρίση ώφελιμότερον.

Αν όμως εξεναντίας και δεν εξαρτάτε τούτο από την Σοφολογιότητά σας παρακαλούμεν να μας το δώσετε εγγράφως διά να αναφερθώμεν εις ανωτέραν προστασίαν.

Μένομεν με σέβας ανήκον

Οι μαθηταί Ελληνες

1830 Μαρτίου 24.

Δημήτριος Π. Πανταζής Αθηναίος     Παναγής Μισαραλιώτης Αθηναίος

Αντώνιος Ποθητός Νάξιος     Παύλος Π. Πέπας Αιγινήτης

Πέτρος Γ. Χαμάρτος     Ιεροδιάκονος Ιωσήφ

Παναγης Αθανασίου Ντέτες     Αβράμιος Ιερομόναχος

Ι. Σκαραμαγκας     Αγγελής Παπά Σταματίου

Μιχαηλ Ιριώτης     Παρασκευάς Κωνσταντινίδης

Στέφανος Σακκελαρίδης     Εμ. Βιβιλάκης

Χρηστός Ιωάννου * Λεβαντή *     Αντώ. Μενεΐδης

Μελέτιος Ιωάννου Κουντούριος     Νικόλαος Κομνηνός.»

 

 

Στη σελ. 615, λήμ. 289 διαβάζομε:

« Μικές Παπάζογλου, Αίγινα 18.1.1832

προς Αυγουστίνο Καποδίστρια, πρόεδρο της Κυβερνήσεως, Ναύπλιο

Πρωτότυπο ΓΑΚ Π 47 Ενδοξότατε και Εκλαμπρότατε Πρόεδρε !

Εναβρυόμενος εις την ελπίδα του ότι εύαρέστως, δέχεσθε παρακλήσεις, τολμώ να βάλω υπό την βαθείαν σκέψιν Σας, όσας ενταύθα ταραχάς έτρεξαν και τρέχουν από τους κακοφρονας κακοβούλους και φιλοταράχους οπαδούς της μισαρας φατρίας. .. «

»… Την 14 του παρόντος άτιμασθέντες οι Κύριοι Α. Βώρος επιστάτης του ενταύθα παλατίου, και ο Ι. Γαρέλης από τινάς της Κεντρικής Σχολής μαθητάς, ένα Κρήτην Βυβυλάκην καλούμενον, και δύο Υδραίους, ώμίλησαν εις τον ενταύθα άστυνόμον, και προς το μεσημέριον ακούσας φωνάς εις την πιάτσαν έξηλθον της οικίας μου, και ίδον πάντας τους μαθητάς της τάξεως του Γεναδίου, έχοντες περικυκλωμένον τον Άστυνόμον, και τον Βυβυλάκην λέγοντα τον Αστυνόμον, Βρε ! αυτό είναι το διαβατήριον σου; ο δε αστυνόμος διά να τους ησυχάση τους όμίλει με ιλαρότητα· νομίζων δε ότι τα διατρέξαντα ταύτα της τα εκοινοποίησεν ο αστυνόμος, τα παραλίπω· τούτο μόνον λέγω ότι οι εις την τάξιν του Γεναδίου κάθε βράδι, ύπάγωντες εις του Φίλνεϊν την οικίαν παραστήνουν θέατρα υπέρ ελευθερίας· o ρηθείς δε Βιβιλάκης μαθητής έκαμε στίχους εις την Μαυρομιχαλίδα Γεναιάν και τους έδωσεν εις Ψαρριανόν τινά και τους μοιράζει εις τους εδώ παροίκους. Όθεν η Κεντρική Σχολή δεν είναι άλλο, παρά η πηγή της ανταρσίας, ως ο ίδιος ήκουσα μαθητήν ιεροδιάκονον αποκρινόμενον εις μίαν ομιλίαν του διδασκάλου Γεναδίου " ημείς επειδή παραδιδόμεθα μαθήματα, όσα έδίδασκον ούτοι οι αθάνατοι άνδρες (δεικνύων εις τας κύκλω της Σχολής κεφάλας των προγώνων) υπέρ ελευθερίας, και επειδή ημείς παραδιδόμεθα τους λόγους των, πως δυνάμεθα να άποσιωπησωμεν; Όθεν ως φίλοι της ελευθερίας οφείλομεν να κηρύττωμεν αναφανδόν εις τους χυδαίους κατά των τυράννων της Ελλάδος. «

» Εκλαμ. !

Την 17 του παρόντος την Κυριακην, βαρυνθείς να κάθημαι εις την οικίαν μου, κατέβην εις ένα καφενείον υπό του Διοικητηρίου, όπου ηκολούθησαν, ως η εσώκλειστος μου προς το Διοικητήριον αναφορά, εγώ δε διά να μην ακολουθήση αταξία εκείνην την ημέραν τα ύπέμεινον· και αναφερθείς εις τον τοποτηριτην του διοικητού κύριον Κ. Λήμνιον, μοι είπε να υπομένω, διότι οι εδώ, έχουν το πράγμα έτοιμον, και ότι μας ταράττουν καθ' ημέραν με τας αισχρολογίας των, με σκοπόν αν οι Κυβερνητικοί κινηθούν εις τί, να κάμουν τον κακόν σκοπόν των, διά να θύσουν και απολέσουν.

Οι διδάσκαλοι της φατρίας είναι οι Κύριοι Ι. Ρίζος, Σπανιολάκης, και ο του Σαλώνου Κύριος διοικητης Ιωάννης Μαμούνης., ( όστις πρότερον με τας παρακινήσεις του διήγειρε τους έπαρχιώτας του, και τώρα ελθών ενταύθα, ως διωχθείς τάχα, αιτεί μισθούς / ως ακούομεν / από την Σ. Κυβέρνησιν, ως αδιαφορών δε ηδη διδάσκεται συμβουλευόμενος πάσα νύκτα εις την οικίαν του Ι. Ρίζου), ο πρώην του Δικαστηρίου πρόεδρος Κυρίτσης Μαργαρίτου, και o Μπασάνος - όσοι δε κινούν και ταράττουν την πιάτσαν είναι o Γ. Δ. Μπρατζάνος, Ανδρέας Σακκας, Κυριάκος Δ. Μαμούνης, Δ. Γιούργας, και Ιωάννης Κ. Βελισσάριος ός τις διωχθείς από την κορβέταν ο Μιλτιάδης, ήλθεν ενταύθα με τους άλλους· ός τις δε μοιράζει εις τους εδώ τους υπέρ της Μαυρομιχαλίδος στίχους, είναι o Δημήτριος Κ. Μαρούκης πρώην δόκιμος του Αντιναυάρχου Κυρίου Κ. Κανάρην.

Εκλαμ. !

Παρακαλώ θερμώς να μένη άδηλον το όνομα μου, διότι τούτο είναι χρέος μου να της τα κοινοποιήσω, ως ορκισμένος και πιστός υπάλληλος της - έχων δε την τιμήν να υποσημειωθώ, μένω με το προσήκον σέβας

ο ταπεινότατος δούλος

 Μ. Παππάζογλους ο επί της κορβέτας Ψυρρά Σημαιοφόρος

Εν Αιγίνη την 18 Ιαννουαρίου 1832».

 

Στις σελ.621/623, στο λήμ. 293 αναγράφεται:

«Μαθητές του Κεντρικού Σχολείου, Αίγινα 18.4.1832

προς Διοικητική Επιτροπή της Ελλάδος, Ναύπλιο

Πρωτότυπο ΓΑΚ Π 49

Προς την Σεβαστήν Διοικητικην Επιτροπήν της Ελλάδος !

Οι υπογεγραμμένοι μαθηταί του εν Αιγίνη Κεντρικού Σχολείου σπεύδομεν διά της παρούσης αναφοράς μας να εκφράσωμεν την μεγάλην της ψυχής μας χαράν, την οποίαν συναισθανόμεθα με όλον το έλληνικόν έθνος, διά την καθίδρυσιν της Σεβαστης ημών Κυβερνήσεως, από την οποίαν περιμένεται η ευτυχία της πατρίδος, και η επί τα κρείττω βελτίωσις του εξ άρχης της συστάσεως του αθλίου σχολείου μας.

Παρήλθον ήδη δύο έτη, αφού εσυστήθη το Κεντρικόν της Αιγίνης Σχολείον. Αι πομπώδεις προκηρύξεις περί της συστάσεως του, αι μεγάλαι υποσχέσεις περί των διαφόρων μαθημάτων, τα όποια έμελλον να διδάσκωνται εις αυτό, έσυρον πανταχόθεν ευθύς εις την αρχήν υπέρ τους εξακόσιους μαθητάς. Αλλ' ο σκοπός της συστάσεως του σχολείου τούτου δεν ήτον η πραγματοποίησις των κηρυττομένων και δημοσιευομένων διά τύπου, διά τούτο, εκτός της Μαθηματικης και των γλωσσών της Ελληνικής και Γαλλικής, δεν εισήχθη τίποτε άλλο εις το Σχολείον, αλλά και εις τα μαθήματα ταύτα οι μαθηταί δεν έπροώδευσαν αναλόγως των κόπων των και του χρόνου, τον όποιον έδαπάνησαν, δι' αιτίας τας έφεξης.

1. Διότι ο Εφορος της Σχολής πότε προφασιζόμενος τας γενικάς της Ελλάδος ταραχάς, πότε αγανακτών διά τα εολογα παράπονα των μαθητών, διέκοπτε πολλούς μήνας τα μαθήματα, και ήνάγκαζε τους μαθητάς να έξοδεύωσι και τον καιρόν και τα χρήματα των εις μάτην.

2. Διότι ο Εφορος εισήξε και ύπερασπίσθη επιμόνως δύο κατά σειράν διδασκάλους της Μαθηματικής, μαθητάς του σχολείου της πατρίδος του, νέους, οι οποίοι δεν εγνώριζαν μήτε την γλώσσαν των, μήτε τα πράγματα, τα όποια εδιωρίσθησαν να διδάξωσι· και όμως οι μαθηταί ήσαν βιασμένοι να τους υποφέρωσιν êv ολόκληρον Ετος, και τέλος να τιμωρηθωσι με δύο μηνών διακοπήν των μαθημάτων, διά τα προς τον Εφορον περί αυτών παράπονα των.

3. Διότι ο Έφορος, αμέσως μετά τον θάνατον του Κυβερνήτου, προφασιζομενος ένδειαν του Εθνικού Ταμείου, έξωσεν από την Σχολήν την Γαλλικην γλώσσαν, χωρίς να φεισθή μήτε τα έξοδα, μήτε τους κόπους, τους οποίους κατέβαλον οι μαθηταί διά την απόκτησιν της σοφής ταύτης γλώσσης. Εις μάτην τον έπαρακάλεσαν οι μαθηταί, εις μάτην τον εζήτησε και αυτός ο διδάσκαλος της Γαλλικής γλώσσης την άδειαν να διδάξη εις το εξής άμισθί, η γλώσσα αύτη έπρεπε να έξωσθη από την Ελλάδα, ως γλώσσα περιττή, ως γλώσσα βλαβερά και ολέθριος.

Ταύτα όχι μόνον τα εκήρυξαν, άλλα και τα έγραψαν άνθρωποι, οι οποίοι είχαν τας πρώτας τιμάς εις την παρελθούσαν Κυβέρνησιν. Ας προσθέσωμεν

4. Διότι ο Εφορος διέσπειρε και ύπέτρεφεν ακαταπαύστως, εφ' όσον διήρκεσεν η εφορία του, παντοτινήν άνησυχίαν και ταραχήν, ένοχλων πότε τους μαθητάς και πότε τους διδασκάλους, και άποκαταστήσας κατασκόπους και προδότας των μαθητών και διδασκάλων· άλλοτε πάλιν περιορίζων τα μαθήματα, και προσπαθών να δέσμευση την γλώσσαν των διδασκάλων, διά να μη γεννηθώσιν εις τας ψυχάς των ακροατών των διά της υγειούς των διδασκαλίας τοιαύτα φρονήματα, διά τα όποια παρά τον ζυγόν των δικαίων νόμων της πατρίδος των, κανένα άλλον ζυγόν να μην ύποφέρωσιν.

Οι καταχθόνιοι ούτοι σκοποί του να μεταβληθώσιν οι δυστυχείς μαθηταί εις εύπειθέστατα υποζύγια, δεν ημπόρεσαν να τελεσφορήσωσι χάρις εις τα ύγεια φρονήματα και την αληθή παιδείαν των διδασκάλων μας, οι οποίοι σιμά των επιστημονικών και φιλολογικών γνώσεων, τας οποίας μας μετέδωκαν, ένεχαραξαν εις τας ψυχάς μας την προς την πατρίδα άγάπην, το προς την άγίαν μας θρησκείαν σέβας, και την προς τα δίκαια καθεστώτα του έθνους ύποταγήν. Αλλ' ήλθε τέλος καιρός, εις τον όποιον η φωτοφόβος διπλωματική έδιώχθη κατησχυμμένη από το ιερόν της Ελλάδος έδαφος. Οι φωτοσβυστηρες δεν υπάρχουσι πλέον. και οι Ελληνες είναι βέβαιοι, ότι η Σεβαστή των Κυβέρνησις, όχι μόνον θέλει ανακουφίσει το ταλαίπωρον έθνος από το βάρος των δεινών, με τα οποιά το έφόρτωσεν η αυθαίρετος εξουσία, αλλά θέλει εξάψει εις το έθνος και τον προς την παιδείαν έρωτα διά της συστάσεως και βελτιώσεως των σχολείων μας. Πατέρες του έθνους, οι οποίοι συσταίνετε την έθνικην μας ταύτην Κυβέρνησιν, με τοιαύτα έργα και ζώντες θέλετε ευτυχεί και δοξασθη, και αποθανόντες θέλετε μακαρίζεσθαι από τας έπερχομένας γενεάς. Ταύτα όχι μόνον τα εκήρυξαν, άλλα και τα έγραψαν άνθρωποι, οι οποίοι είχαν τας πρώτας τιμάς εις την παρελθούσαν Κυβέρνησιν. Ας προσθέσωμεν

4. Διότι ο Εφορος διέσπειρε και ύπέτρεφεν ακαταπαύστως, εφ' όσον διήρκεσεν η εφορία του, παντοτινήν άνησυχίαν και ταραχήν, ένοχλων πότε τους μαθητάς και πότε τους διδασκάλους, και άποκαταστήσας κατασκόπους και προδότας των μαθητών και διδασκάλων· άλλοτε πάλιν περιορίζων τα μαθήματα, και προσπαθών να δέσμευση την γλώσσαν των διδασκάλων, διά να μη γεννηθώσιν εις τας ψυχάς των ακροατών των διά της υγειούς των διδασκαλίας τοιαύτα φρονήματα, διά τα όποια παρά τον ζυγόν των δικαίων νόμων της πατρίδος των, κανένα άλλον ζυγόν να μην ύποφέρωσιν.

Οι καταχθόνιοι ούτοι σκοποί του να μεταβληθώσιν οι δυστυχείς μαθηταί εις εύπειθέστατα υποζύγια, δεν ημπόρεσαν να τελεσφορήσωσι χάρις εις τα ύγεια φρονήματα και την αληθή παιδείαν των διδασκάλων μας, οι οποίοι σιμά των επιστημονικών και φιλολογικών γνώσεων, τας οποίας μας μετέδωκαν, ένεχαραξαν εις τας ψυχάς μας την προς την πατρίδα άγάπην, το προς την άγίαν μας θρησκείαν σέβας, και την προς τα δίκαια καθεστώτα του έθνους ύποταγήν. Αλλ' ήλθε τέλος καιρός, εις τον όποιον η φωτοφόβος διπλωματική έδιώχθη κατησχυμμένη από το ιερόν της Ελλάδος έδαφος. Οι φωτοσβυστηρες δεν υπάρχουσι πλέον. και οι Ελληνες είναι βέβαιοι, ότι η Σεβαστή των Κυβέρνησις, όχι μόνον θέλει ανακουφίσει το ταλαίπωρον έθνος από το βάρος των δεινών, με τα οποιά το έφόρτωσεν η αυθαίρετος εξουσία, αλλά θέλει εξάψει εις το έθνος και τον προς την παιδείαν έρωτα διά της συστάσεως και βελτιώσεως των σχολείων μας. Πατέρες του έθνους, οι οποίοι συσταίνετε την έθνικην μας ταύτην Κυβέρνησιν, με τοιαύτα έργα και ζώντες θέλετε ευτυχεί και δοξασθη, και αποθανόντες θέλετε μακαρίζεσθαι από τας έπερχομένας γενεάς.

Την 18 Απριλλίου 1832

Αίγινα. Εύπειθέστατοι εις τας διαταγάς της Σ. Κυβερνήσεως

οι μαθηταί του Κεντρικού σχολείου»

 

Το παραπάνω υπογράφουν 72 Μαθητές του «Κεντρικού Προκαταρτικού Σχολείου και της Κεντρικής Σχολής Αιγίνης», μεταξύ των οποίων υπογράφει στην 61^η θέση κι ο Εμμ. Βιβυλάκης.

 

Το παραπάνω με το με «αρ.  Αρ. 117

Διευθύνεται προς την επί των Εκκλησιαστικών και της Παιδείας Γραμματεία διά να αναφέρη περί των αναφερομένων εις την παρούσαν.

Ναύπλιον τη 3 Μαΐου 1832

ο Γραμμ. της Επικρατείας Δ. Χρηστίδης.»

 

Και κλείνω με αναδημοσίευση άρθρου σχετικού, που καταχωρίστηκε στις σελίδες της τότε εκδιδόμενης από την ΄Υδρα κ υστερότερ’ από το Ναύπλιο δίγλωσσης εφημερίδας «Ελληνικός Καθρέπτης/ Li Miroire Grec»,

377

Ελληνικός Καθρέπτης /Le Miroire Grec, "p. 26, σ. 102 25.1.1833

(...) Αλλά προξενεί έλεος όταν τινάς παρατήρηση, από ποίους ανθρώπους εσυνίστατο το κόμμα, το όποιον τολμα να επονομάζεται Συνταγματικον, και το όποιον ηλπιζε να απόλαυση εις κληρονομίαν την Κυβέρνησιν του Ι. Καποδίστρια και να διοίκηση και αυτό την πεπρωμένην τύχην της Ελλάδος· αυτό το κόμμα λοιπόν εσυνίστατο από πολλά ολίγους άνδρας αξίους μεν αλλά δοξομανεις και δημοβόρους περιβαλλόμενοι έξωτερικώς το κάλυμα ενθέρμου πατριωτισμού· ενός μικρού αριθμού μαθητών οι οποίοι τετυφλωμένοι από μίαν άλογον κενοδοξίαν ένόμιζαν το μισός εις την εξουσίαν πάσης τάξεως διά Συνταγματικην άρετήν· ενός πλήθους ξένων τυχοδιωκτών χωρίς την παραμικράν τιμιότητα, και έτοιμοι να πράξωσι παν έγκλημα διά να κερδίσωσιν αργύρια και διά να λάβωσι κανέν υπούργημα μετά την έπανάστασιν· τέλος ενός πλήθους στρατιωτών άτακτων και καταγινομένων εις την ληστείαν, οι οποίοι έμάχοντο και έφονεύοντο διά μίαν υπόθεσιν την οποίαν δεν εννοούν διότι δεν ήτον εις κατάστασιν να την εννοήσωσι...»(ΙΑΕΝ)

                                         Γράφτηκε στις 17.10.2015.