Ναός Οσίου Ονουφρίου

                      στο φαράγγι  παρά το Μεγάλο Μετόχι

 

Το «Ρισβάν» ή Μεγάλο Μετόχι βρίσκεται σε  απόσταση περίπου τρία χιλιόμετρ’ από το κέντρο του Ρεθέμνους νότια του  πανώριου πευκόφυτου λόφου του «Εβλιγιά», που δεσπόζει νότια της «πόλης των Γραμμάτων».  Η αγροτική, θα ‘λεγα, περιοχή που κατέχει, δίκαια έχει χαραχτηριστεί «παραδοσιακός οικισμός υψηλής πολιτιστικής αξίας». Τόσον ο γραφικός οικισμός των περίπου 30 απογόνων Μικρασιατών Προσφύγων, γεωργοχτηνοτρόφων, μόνιμων κατοίκων, όσο και το φυσικό τοπίο έχουν να επιδείξουν, πέραν από τη γραφικότητα που παρουσιάζουν, ενδιαφέροντα ιστορικά και θρησκευτικά χτίσματα, με  δομικά στοιχεία, εναρμονισμένα παλιά με καινούρια.

Αφού περάσομε, λοιπόν, τον εγκαταλειμμένο  στην τύχη του, σε δόξα και τιμή του Δήμου Ρεθύμνου, κατάφυτο Εβλιγιά.  Κατεβούμε και διαβούμε μέσ’ από το Μικρό Μετόχι. Καταλήγομε στο, κατά την Ιστορία, «Ρισβάν» Μετόχι, δίπλα στη δυτική όχθη ενός μικρού δασοσκέπαστου φαραγγιού, με πυκνή μακία και δενδρώδη βλάστηση, που κελαρύζει στην κοίτη του γάργαρο νερό από τις ρίζες του Βρύσηνα  πρός τον οποίο επεχτείνεται η μακία μυρωδάτη ποικίλη βλάστηση.

 Μονοπάτι, που ακολουθεί το φρύδι της δυτικής όχθης του φαραγγιού, αφού ξεπεράσει το Μετόχι,  διέρχεται από μικρό γεφύρωμα και φέρνει τον οδοιπόρο στην ανατολική όχθη. Στρέφεται βόρεια κι οδηγεί σε μικρό σπηλαιώδη ναϊσκο του Αγίου Ονουφρίου, του οποίου τη μνήμη τιμά η Ορθόδοξη Εκκλησία μας στις 12 του Ιούνη. Σήμερα.

Ο ναϊσκος αυτός είναι χτισμένος μέσα σε σπηλιά, καταμεσής της όχθης του φαραγγιού. Χρειάζεται  να καταβληθεί  μικρή  προσπάθεια  από τα παλικάρια της τρίτης ηλικίας για ν’ ανεβούν ως τη σπηλιά. Όμως αξίζει τον κόπο να φτάσει κάποιος ως εκεί. Εξάλλου η προσπάθεια Σας αυτή, άστε που είναι απειροελάχιστη συγκριτικά μ’ εκείνη, που κατέβαλε ο Μεγάλος αυτός Ασκητής  κατά τη βιωτή του στην έρημο, κι άστε, που θα Σας ικανοποιήσει απόλυτα το Θρησκευτικό Σας συναίσθημα και τη φιλοκαλία Σας.

 

Θ’ αντικρύσετε  το επισκέψιμο εσωτερικό της σπηλιάς, που  η φροντίδα κ η πίστη  των πιστών διατηρεί πεντακάθαρο και περιποιημένο. Το μικρό ναϊσκο του Μεγάλου περσικής καταγωγής  Ερημίτη της Αιγύπτου Οσίου Ονούφριου, με τη χαραχτηριστική  λευκή γενειάδα που έφτανε ίσαμε τους αστραγάλους των ποδιών του, και  το δασύτριχο σώμα, που κατέχει το ΒΑ επισκέψιμο χώρο της σπηλιάς.

 

 

 

Θα διαπιστώσετε πως στα δεξιά μου, όπως κάθομαι υπάρχει άνοιγμα στο τοίχωμά της. 

 

Αυτό το άνοιγμα , που διακρίνεται καθαρά στην παραπάνω εικόνα ομολογεί ότι το Κούφωμα του εδάφους επεχτείνεται ακόμη προς τα νότια περίπου. Πόσο; Δεν ξέρω. Όπως δε γνωρίζω κι αν έχει διερευνηθεί από σπηλαιολόγους το εύρος της προέχτασης κατά το μάκρος και την αχτίνα διατομής του, που όσο μπορούσα να διακρίνω, καθώς φαίνεται και στη φωτογραφία, είναι πολύ μικρή.

 

 Ο ναϊσκος είναι πολύ μικρός, αλλά και πάρα πολύ καθαρός και προσεγμένος μ’ επιμέλεια . Στην παραπάνω φωτογραφία φαίνεται το Άγιο Βήμα. Η δε Αγία Τράπεζα, με τοποθετημένες πάνω της  εικόνες, με δεσπόζουσα  την του Οσίου, είναι πολύ μικρή, καθώς κι ολόκληρο το χτίσμα.

 

Τονίζω αυτά που είδα κατά τις αρχές του Μάρτη 2018 που επισκέφτηκα το μέρος αυτό, γιατί δεν ήταν κοντά η μέρα που τιμάται η μνήμη του Οσίου, για να δικαιολογήσομε ως   «έξτρα» τη φροντίδα του ναϊσκου. Κι αυτό σημαίνει πως καλοί χριστιανοί φροντίζουν το χώρο ταχτικά και μπράβο τους…

Όμως θ’ αποτελούσε παράλειψή μου σημαντική, αν θα παρέλειπα ν’ αναφέρω  δυο λόγια για τον Όσιο Ονούφριο. Τον «άη-Νούφρη» του Χριστιανικού Κόσμου: 

Ο Ονούφριος  ήταν βασιλόπουλο της Περσίας του 4^ου αιώνα.  Γεννήθηκε ύστερ’ από θερμές μακροχρόνιες προσευχές του τότε στερούμενου απογόνους Βασιλικού ζεύγους της Περσίας.  Πρόνοια του Θεού  οδήγησε τον  πατέρα του νεογέννητου να παραδώσει το μονάκριβο διάδοχό του, μωρό ακόμη, αμέσως μετά το βάφτισμά του,  σε  κοινόβιο Μοναστήρι στην Ερμούπολη της Θηβαϊδας της Αιγύπτου!

Με σπαραγμό ψυχής το βασιλικό ζευγάρι παρέδωσε το μονάκριβο Μωρό του σ’ έμπιστους αυλικούς κι αυτοί το παρέδωσαν στο συγκεκριμένο Μοναστήρι, αφού ενημέρωσαν τον Αρχιερέα της περιοχής. Να σημειωθεί ότι: Κατά θαυμαστό τρόπο φανερώθηκε ν’ ακολουθεί τη βασιλική  αποστολή αμέσως μετά την έξοδό της μια ελαφίνα, η οποία και αποτέλεσε την τροφό του Μωρού, πλησιάζοντας και θηλάζοντάς το καθ’ όλη τη διάρκεια του πολυήμερου ταξιδιού. Ακόμη και μετά την παράδοσή του στο Μοναστήρι. Η ελαφίνα παρέμεινε και δεν απομακρύνθηκε από το Μοναστήρι και θήλαζε τον Ονούφριο όσο χρόνο χρειαζόταν για ν’ απογαλακτιστεί. Οπότε εξαφανίστηκε, όπως ξαφνικά είχε και παρουσιαστεί…

Στο Μοναστήρι αυτό  ανατράφηκε, διδάχτηκε,  βίωσε το μοναχικό τρόπο ζωής από τα γεννοφάσκια του ο Ονούφριος, που ήταν καθ’ όλα τύπος και υπογραμμός και σ’ αυτό  αξιώθηκε να «καρή» μοναχός…

Λίγο αργότερα, ύστερ’ από την κουρά του, αποφάσισε να ζήσει στην έρημο και με τις ευκές του Γέροντά του και της Μοναστικής Αδελφότητας έφυγε από το Μοναστήρι και μπήκε στην έρημο.

Κατά την πορεία του συνοδευόταν από Άγγελο Κυρίου. Έτσι, με τη συμπαράσταση του Αγγέλου ξεπέρασε τους πειρασμούς του διαβόλου και τις κακουχίες του ταξιδιού, ώσπου έφρασε 70 μίλια μέσα στην Έρημο της Αιγύπτου σε μια σπηλιά, όπου υπήρχε μικρή γραφική όαση. Εκεί εξαφανίστηκε ο Άγγελος κ ο Ονούφριος κατάλαβε πως έπρεπε ν’ ασκητεύσει στο μέρος αυτό.

Κατά την ασκητική του πορεία τον ταλαιπώρησαν τρεις φοβεροί εχθροί: Ο καύσωνας της ημέρας. Το διαπεραστικό κρύο της νύχτας. Και το πιλάτεμα του Διαβόλου. Τρομεροί εχθροί, τους οποίους ο Όσιος υπερνίκησε. Από το κρύο και τη ζέστη  προστατεύτηκε από μακριές τρίχες, που φύτρωσαν στο σώμα του και τα γένια του, που μάκρυναν υπερβολικά.  Από δε τις παγίδες του Διαβόλου προστατεύθηκε από τον ισχυρό χαραχτήρα και την απύθμενη πίστη κι αφοσίωσή του στο Θεό, που τον προστάτευε σε κάθε στιγμή της ζωής του, ώσπου  τον κάλεσε κοντά Του και τον Πήρε από τη Γη. Κατά τις τελευταίες μέρες της ζωής του στη Γη, ο Θεός οδήγησε τον Άγιο Παφνούτιο κοντά του, κι αυτός τον έθαψε, με τη βοήθεια δυο λιονταριών, που με τα νύχια τους έσκαψαν κι άνοιξαν το  μνήμα, όπου εναπέθεσαν το σκήνωμα του Οσίου, την ευχή του να έχομε...

                                                                             12. 6. 2018